National AIDS Authority

Visitors Counter:

ចំណុចពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ លើកទី១ ឆ្នាំ២០២០ តាមវីដេអូខនហ្វឺរេន អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០

កិច្ចប្រជុំនេះធ្វើឡើងដើម្បីពិនិត្យមើលរួមគ្នានូវវឌ្ឍនភាព សមិទ្ធផល និងប្រសិទ្ធភាពក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍សម្រាប់រយៈពេល៦ខែដើមឆ្នាំ២០២០នេះ។ ក្រោយពីកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ លើកទី២ ឆ្នាំ២០១៩ មានព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗជាច្រើនដែលបានកើតមានជាអាទិ៍ ៖
១)     វឌ្ឍនភាពក្នុងការសម្រេចបានគោលដៅ៩៥-៩៥-៩៥ ៖ នៅក្នុងរបាយការណ៍ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ របស់អង្គការUNAIDS បានប្រកាសថា កម្ពុជាសម្រេចគោលដៅប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ក្នុងកម្រិត៨៤-១០០-៩៦។ តួលេខនេះបញ្ជាក់ថា យើងបានធ្វើឱ្យសម្រេចគោលដៅប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍៩៥-ទី២ និង៩៥ទី៣រួចទៅហើយ។ លទ្ធផលនេះកើតចេញពី កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់របស់យើងទាំងអស់គ្នា និងភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងចលនាជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ តាមប្រសាសន៍ណែនាំដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន។
២)    ការឆ្លងរាលរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ អង្គការUNAIDS និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានធ្វើនិទស្សន៍ថា ប្រសិនបើមានការខកខានក្នុងការផ្តល់ឱសថប្រឆាំង        មេរោគអេដស៍៦ខែនោះ អនុតំបន់សាហារ៉ានឹងមានករណីស្លាប់បន្ថែមដល់ ៥៣៤.០០០នាក់ នៅចន្លោះឆ្នាំ២០២០ ដល់២០២១។ នៅប្រទេសយើង ការផ្គត់ផ្គង់ឱសថនិងបរិក្ខារមិនសូវជាមានភាពយ៉ាប់យឺនដូចជាប្រទេសមួយចំនួននៅសាហារ៉ាឡើយ។ ប៉ុន្តែ ការចុះអប់រំផ្ទាល់ត្រូវបានផ្អាកជាច្រើនខែដោយ មណ្ឌលកម្សាន្តសប្បាយខារ៉ាអូខេត្រូវបានបិទ និងការធ្លាក់ទៅក្នុងភាពក្រីក្ររបស់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងក្រុមប្រជាជន     គន្លឹះ។ ក្នុងសភាពការណ៍នេះ យើងបានបង្វែរថវិកា ៣១៦.០០០ដុល្លារ ក្នុងគម្រោងមូលនិធិសកលមកទិញសម្ភារបង្ការការចម្លងមេរោគកូវីដ-១៩ និងបានពង្រីកកម្មវិធីផ្តល់ឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ឱ្យបានច្រើនខែ ដើម្បីបញ្ចៀសហានិភ័យនៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងចំនួនប្រាក់ ៥២០.៦០៤ ដុល្លាររបស់មូលនិធិសកលសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ ជាមួយគ្នានោះ គ្រួសារអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ដែលមានប័ណ្ណក្រីក្របានទទួលសាច់ប្រាក់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងគម្រោងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ផងដែរ។
៣)    សន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីជំងឺអេដស៍ លើកទី២៣ ដែលធ្វើឡើងតាមបណ្តាញអ៊ីនធឺណេត (Virtual Conference) បានប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងសាន់ហ្វ្រាន់ស៊ីស្កូ ពីថ្ងៃទី៦ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០នេះ។ មានចំណុចល្អមួយចំនួនដែលយើងគួរចាប់អារម្មណ៍ដូចជា ៖ ១) ការប្តេជ្ញាចិត្តទូទាំងពិភពលោកមិនឱ្យផលវិបាកនៃជំងឺកូវីដ-១៩ មកយាយី ឬបន្ថយឆន្ទៈបញ្ចប់ការរាលដាលជំងឺអេដស៍នៅឆ្នាំ២០៣០បានឡើយ ២)ការបង្កើនអន្តរាគមន៍ក្នុងការដោះស្រាយវិសមភាពការរើសអើងនានា ដែលជាហានីភ័យដល់ការបង្ការនិងថែទាំជំងឺអេដស៍ ៣) របកគំហើញវិទ្យាសាស្ត្រសំខាន់ៗមួយចំនួនអាចយកមកប្រើប្រាស់បង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការឆ្លើយតបនឹងជំងឺអេដស៍ ដែលមានជាអាទិ៍ ការចាក់ថ្នាំ cabotegravir អាចបង្ការការចម្លងមេរោគអេដស៍បាន២ខែ។ ប្រការនេះអាចជួយសម្រួលវិសាលភាពគ្របដណ្តប់កម្មវិធី PrEP លើក្រុមប្រជាជនគន្លឹះ ជាពិសេស MSM/TG ដែលតំណាង ១ភាគ៣នៃការចម្លងថ្មីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង។
៤)    ចំពោះការលើកគម្រោងប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ទៅមូលនិធិសកល សម្តេចតេជោ បានសម្រេចដាក់ថវិកាជាតិចំនួន១១លានដុល្លារអាម៉េរិក ដើម្បីឱ្យប្រទេសកម្ពុជាអាចទាក់ទាញបានគម្រោងដែលមានទឹកប្រាក់ ៤១.៦លានដុល្លារអាម៉េរិក សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១-២០២៣។
៥)    ការប្រគល់មុខងារគ្រប់គ្រង និងផ្តល់សេវាសុខាភិបាលទៅឱ្យរដ្ឋបាលរាជធានីខេត្ត ជា កំណែទម្រង់តាមបែបវិមជ្ឈការ និងវិសហមជ្ឈការដ៏សំខាន់ ដែលជាឱកាសដ៏ល្អមួយដែលពង្រឹងភាពជាម្ចាស់ក្នុងការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ នៅថ្នាក់ក្រោមជាតិពិសេសលើការអនុវត្តសេចក្តីជូនដំណឹងលេខ ២១៣ សជណ.សស ចុះថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ស្តីពីវិធានការ៦ចំណុចឆ្ពោះទៅកាន់ចីរភាពក្នុងការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ខ្ញុំសូមទាញអារម្មណ៍កិច្ចប្រជុំពេញអង្គថា យើងបាននិងកំពុងបញ្ចូលសកម្មភាពឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ទៅក្នុងគោលនយោបាយភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាព និងទម្រង់វិធីសាស្រ្តថ្មីនៃការឆ្លើយតបតាមវិធីសាស្រ្តការងារសហគមន៍។

ទាក់ទងនឹងការអនុវត្ត សជណ ២១៣ ខ្ញុំសូមជម្រាបអង្គប្រជុំដូចខាងក្រោម ៖
ទី១.    យើងបានចាប់ផ្តើមជំរុញការអនុវត្តវិធានការទី១ គឺការរៀបចំឱ្យមានកញ្ចប់ផែនការឆ្លើយតបនឹងជំងឺអេដស៍នៅក្នុងផែនការសកម្មភាពប្រចាំឆ្នាំ កម្មវិធីវិនិយោគបីឆ្នាំរំកិល និងផែនការអភិវឌ្ឍឃុំសង្កាត់ ជ្រកក្រោមថវិកាឃុំសង្កាត់ដែលមានស្រាប់ ចាប់ផ្តើមពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ ហើយឈានទៅអនុវត្តនៅទូទាំងប្រទេស។ ឧបករណ៍ហ្វឹកហ្វឺនត្រូវបានបង្កើតរួចរាល់ ហើយកិច្ចការជាច្រើនត្រូវបានធ្វើ ដើម្បីទទួលបានការយល់គ្នាពីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។
ទី២.     ការអនុវត្តវិធានការទី២ ទាក់ទងនឹងការផ្តល់បណ្ណសមធម៌ដល់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទាំងអស់ ក៏កំពុងតែដំណើរការដោយមានកិច្ចសហការលើកសំណើពីបណ្តាញអ្នកផ្ទុក មេរោគអេដស៍ជូនទៅក្រុមការងារចុះបញ្ជីវាយតម្លៃផ្តល់បណ្ណសមធម៌។ លើសនេះទៅទៀត ក្រសួងផែនការកំពុងពិនិត្យលទ្ធភាពបង្កើតយន្តការផ្តល់បណ្ណសមធម៌ជាលក្ខណៈបុគ្គលដល់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍នៅនឹងកន្លែងព្យាបាលតែម្តង ដែល អ.ជ.ប.ជ.អ. សូមធ្វើការកោតសសើរជាខ្លាំងចំពោះកិច្ចសហការនិងការប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួងផែនការ។
ទី៣.    ចំពោះវិធានការទី៣ ទាក់ទងនឹងការរៀបចំឱ្យមានកញ្ចប់ថវិកាដើម្បីឱ្យស្រុកប្រតិបត្តិ មន្ទីរពេទ្យបង្អែក និងមណ្ឌលសុខភាព មានថវិកាផ្ទាល់សម្រាប់ការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍និងជំងឺអេដស៍ ក្រសួងសុខាភិបាលបានទទួលយកជាគោលការណ៍អនុញ្ញាតឱ្យអាចប្រើប្រាស់កញ្ចប់ថវិកាពង្រឹងសេវាសុខភាពនៅមណ្ឌលសុខភាព និងមន្ទីរពេទ្យបង្អែកក្នុងតម្រូវការការងារទាក់ទងនឹងជំងឺអេដស៍ ដោយរង់ចាំតែការណែនាំលម្អិតផ្លូវការ ដែលក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវបន្ត ហើយអាជ្ញាធរសូមលើកទឹកចិត្តក្រសួងសុខាភិបាល    ពន្លឿនការរៀបចំនេះ។ ជាមួយគ្នានេះ អាជ្ញាធរសូមលើកទឹកចិត្តថ្នាក់ដឹកនាំថ្នាក់ក្រោមជាតិជំរុញឱ្យមានថវិកានៅតាមស្រុកប្រតិបត្តិសម្រាប់សម្របសម្រួល និងតាមដានការ ងារឆ្លើយតបអេដស៍ក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ជាពិសេសក្នុងការជួយគាំទ្រលើការអនុវត្តការងារអេដស៍របស់ឃុំសង្កាត់។
ទី៤.     ចំពោះវិធានការទី៤ ទាក់ទងនឹងលទ្ធភាពផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានសាធារណៈដល់អង្គការសង្គមស៊ីវិលចូលរួមឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ ក្នុងអន្តរាគមន៍ចាំបាច់មួយចំនួនដែលស្ថាប័នសុខភាពសាធារណៈមិនអាចធ្វើបាននោះ អាជ្ញាធរសូមលើកទឹកចិត្តក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុជំរុញការគិតគូរយុទ្ធសាស្រ្តត្រៀមដកថយពេលហិរញ្ញប្បទានអន្តរជាតិលែងមាន។ អាជ្ញាធរជឿជាក់ថា ការរៀបចំផែនការច្បាស់លាស់របស់យើង នឹងកាន់តែមានលក្ខណៈស្រូបទាញសមានចិត្តរបស់ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ក្នុងការបន្តការគាំទ្ររបស់គេលើផ្នែកខ្លះនៃអន្តរាគមន៍ពិសេសការកសាងសមត្ថភាពស្ថាប័ន និងការគាំទ្របច្ចេកទេស។
ទី៥.     ចំពោះវិធានការទី៥ ទាក់ទងនឹងការសិក្សាលំហរថវិកាឆ្ពោះទៅការបញ្ចប់ការរាលដាលមេរោគអេដស៍នៅឆ្នាំ២០២៥ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុបានគូសបញ្ជាក់ថានឹងមានការគិតគូរនៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តត្រៀមដកថយពេលហិរញ្ញប្បទានអន្តរជាតិលែងមាន។
ទី៦.    ចំពោះវិធានការទី៦ ទាក់ទងនឹងការបញ្ជ្រាបការឆ្លើយតបការរាលដាលមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ក្នុងប្រព័ន្ធសុខាភិបាល យើងកំពុងធ្វើការអភិវឌ្ឍនូវក្របខណ្ឌនៃដំណើរការបញ្ជ្រាបដែលចង្អុលបង្ហាញនូវដំណាក់កាល និងវិធីបញ្ជ្រាបអន្តរាគមន៍បន្តបន្ទាប់យោងតាមអាទិភាពកម្មនៃការងារនីមួយៗ។

សរុបមក ចំណុចសំខាន់នោះគឺត្រូវយកចិត្តទុកដាក់រៀបចំយន្តការឆ្លើយតបនឹងជំងឺអេដស៍ពីអន្តរកាលឆ្ពោះទៅកាន់ចីរភាព (From Transition to Sustainability) ដែលតម្រូវយើងពង្រឹងការគ្រប់គ្រងផង និងត្រៀមខ្លួនធ្វើម្ចាស់ការ (From Management to Leadership) នៅក្នុងស្ថាប័ននៅមូលដ្ឋានដែលជាសមត្ថកិច្ចរបស់ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី។ ខ្ញុំមានសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា លទ្ធផលដែលទទួលបានពីកិច្ចប្រជុំនេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ ដែលនឹងផ្តល់ទៅដល់ក្រុមការងារបច្ចេកទេស អាចយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងការបន្តអនុវត្តការងារឆ្លើយតបទៅនឹងការរាលដាលមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ នៅក្នុងរយៈពេល៦ខែចុងឆ្នាំ២០២០ ទៅតាមអនុសាសន៍ដែលនឹងផ្តល់ជូនក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គនាពេលនេះ។